Tork kelimesini duyduğunuzda aklınıza araçların geldiğini düşünüyorum, fakat birçok kişi duyduğu bu kelimenin ne işe yaradığını bilmiyor. Tork ve beygirgücü araçlarda birbirine yakın iki kelime ve birbiri ile de bağlantısı var, dilerseniz önce beygir gücü nedir onu açıklayalım, sonrasında ise tork nedir? ona bakalım.
Araçlarda beygir gücü ne demektir?
Bir otomobili almadan önce genelde sorulacak sorulardan biride motora ait beygir gücü ve tork değerleri. Güç dediğimiz terim ise motorun beygir gücüdür. Türkçe olarak BG İngilizce ise HP olarak ifade edilir. Peki 1 beygir neye eş değerdir? 1 Beygir gücü 75 kilo ağırlığı 1 saniyede 1 metre yukarı kaldırabilecek güç miktarı olarak tanımlanmakta. Beygir gücü motora ait bir değer ve bu değerler dynometer ile ölçülmekte. Beygir gücü ve tork değerleri vites kutusu ve teker çapı gibi etmenlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bir aracın beygir gücü yüksek torku düşükse, motorun dişli oranı ayarları ile bile bu durum değiştirilebilir. Beygir gücü ve tork motorda çıplak şekilde test edildiğinde, gerçek değerlerini ifade eder. Gücün yere iletilmesine kadar araya giren etmenler dikkate alındığında tork ve beygir aracın yapısına göre farklılık gösterebilir.
Tork Nedir?
Motordan tekerleklere iletilen dönme kuvveti, diğer bir adıyla tork insanlar arasında yaygın olarak kullanılan motor çekiş gücü. Tork büyük araçlarda özellikle kamyon, otobüs, tır gibi araçlarda yüksek değer almakta, sebebi ise yük taşıyan ağır vasıta araçların, hızdan çok çekişe ihtiyaç duymaları. Aslında tork kavramı fizikte momenti olarak bilinir ve kuvvetle eş değerdir. Bir anahtarla somun açtığınızı düşünün, anahtar sapı ne kadar düşükse o kadar fazla güç uygulanır, sap ne kadar uzunsa o kadar az güç uygulanır ve kolay açılır. Otomobil tekerlerinde de bu sistem aynıdır. Tekerlerin çapı küçüldüyse, tork yükselir ve daha esnek sürüşe sahip olunur. Fakat bu durumda da hız düşer, bir yerden kazanım sağlarken bir yerden de fire verilmiş olunur.
Araç satın alacak ve kiralayacak firmalar tork ve beygir gücünü iyi bir şekilde araştırmalı ve buna göre satın alma işlemini yapmalıdır. Araçlar satın alındıktan sonra araçlara araç takip sistemi taktırılmalı ve araçlar düzenli olarak izlenmeli. Bu durumda araçlar sürekli sistem üzerinden izlendiği için, iş dışı kullanımlarının ve aşırı hız yapmamın önüne geçilir. Ayrıca araç takip sistemi sayesinde araçların düzgün kullanılıp kullanılmadığı da denetlenebilir. Her sektöre uygun çözümleri de olan sistem dışarıda araçları olan firmalar tarafından kullanılmalıdır. Motorunuzda oluşacak küçük bir sorun size zaman ve maliyet olarak ciddi yükler bindirebilir. Fakat araç takip ve filo yönetim sistemi tüm bu risklerin önüne geçer.
Torkun yüksek olması için motor yanma odasında normalden çok daha fazla yanmanın gerçekleşmesi gerekir. Aynı beygir gücüne sahip olan benzinli ve dizel motor arasında, iki kat tork farkı da oluşabilir. Aynı devirde olan iki farklı otomobil düşünürseniz, torku yüksek olan otomobili ara hızlanmalarda sollamalarda daha hızlı olur. Torku yüksek olan bir otomobil rampalarda çok zorlanmaz. Araç alırken mutlaka tork ve beygiri iyi araştırmalısınız.